Poniżej zamieszczamy opis historii naszej Katedry autorstwa śp. prof. Haliny Sybirskiej (informacje zawarte w niniejszym wpisie pochodzą z 1996 r. – redakcja bazy CDDMiF):
"Dn. 1 X 1952 został powołany przez MZiOS na stanowisko kier. Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej ŚAM dr med. Tadeusz Pragłowski - specj. medycyny sądowej. Faktyczną pracę zakład rozpoczął w lutym 1953 po mianowaniu trzech pierwszych współpracowników: ad. dra med. Władysława Nasiłowskiego, as.: lek. Józefa Szpechta i lek. Stanisława Drąga.
Zakład zajmował początkowo kilka pomieszczeń, później całe I piętro budynku Patomorfologii w PSK w Zabrzu. Prosekturę i salę wykładową dzielił z Zakł. Patomorfologii. W 1975 r., po przeniesieniu Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej do obszerniejszych pomieszczeń w PSK im. A. Mielęckiego w Katowicach, stanowisko kier. powierzono doc. drowi hab. Władysławowi Nasiłowskiemu (od 1990 r. prof.), który pełnił tę funkcję do przejścia na emeryturę 30 IX 1995. Od 1 X 1995 do 1 VII 1996 p.o. kier. Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej była prof. dr hab. n. med. Halina Sybirska.
1 VII 1996 na podstawie zarządzenia rektora ŚAM utworzono w Kat. Medycyny Sądowej: Zakład Toksykologii Sądowo-Lekarskiej (kier. prof. dr hab. Halina Sybirska); Zakład Medycyny Sądowej (p.o.kier. dr n. med. Jerzy Szczepański); Pracownię Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej (p.o. kier. dr n. med. Czesław Chowaniec).
Zajmowany dotąd lokal w Zabrzu nadal znajdował się w posiadaniu Zakł. Medycyny Sądowej. W Zabrzu pozostała teżczęść pracowników zakładu do obsługi Pracowni Toksykologicznej i Serologicznej oraz realizacji zadań dydaktycznych na Wydz. Lekarskim i Oddz. Stomatologicznym w Zabrzu.
Od czasu powołania drugiego Wydz. Lekarskiego w ŚAM (1975) Zakł. Medycyny Sądowej przyjął charakter i zaczął pełnić funkcję jednostki międzywydziałowej.
Ze względów formalno-administracyjnych na mocy uchwały nr 27/94 Senatu ŚAM uruchomiona została Pracownia Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej w Zabrzu.
W Katowicach, podobnie jaki w Zabrzu zorganizowano: prosekturę (samodzielną), Pracownię Toksykologiczną - kierowaną przez prof. Halinę Sybirską, Pracownię Serologiczną, Dowodów Rzeczowych i Fotograficzną. Dzięki uzyskaniu nowego i lepszego wyposażenia, zakład poszerzył metodykę badawczą o badania spektrofotometryczne, elektroforetyczne oraz chromatograficzne. Rozwinął też badania opiniodawcze dla władz sądowych i prokuratorskich.
W 1981 r. Zakł. Medycyny Sądowej przeprowadził się do obiektów teorii medycyny (budynek C II) w Katowicach Ligocie, gdzie znalazł korzystniejsze warunki lokalowei techniczne. Obok istniejących już pracowni powstały nowe: Chromatografii Gazowej (pod kier. dr Zofii Olszowy) wyposażona w chromatografy: Chrom 4 i 5, Pacard, Erba z rotomatem; Serohematogenetyczna (pod kier. dr Ewy Raczek), przygotowująca m.in. analizę DNA. Znacznie rozbudowano też Pracownię Toksykologiczną pod kier. prof. dr hab. Haliny Sybirskiej. Wprowadzono nowe metody w chromatografii gazowej Head Space, HPLC, TDx, uzyskując dobre rezultaty w badaniach na obecność trucizn i leków w materiałach biologicznych. Pracownia Histopatologiczna otrzymała nowoczesny mikroskop z zestawem do fotografii. Wszystkie pracownie łącznie z sekretariatem zakładu zostały skomputeryzowane. Obecna lokalizacja i wyposażenie umożliwia Zakł. Medycyny Sądowej prowadzenie działalności naukowo-badawczej i dydaktycznej na wysokim poziomie.
Przyjęte przez katedrę zadania odpowiadają celom i istocie medycyny sądowej, która wykorzystuje wiedzę z zakresu nauk lekarskich i pogranicznych działów nauk przyrodniczych na potrzeby prawa i nauk prawnych. Realizacji tych zadań służy: działalność naukowo-badawcza, w tym wypracowywanie własnych metod badawczych oraz działalność dydaktyczno-wychowawcza, w której sięga się po wyniki prac naukowych i doświadczenie praktyczne zdobywane w ramach wykonywanych przez zakład usług i zleceń dla instytucji i władz prawa stanowionego (prokuratury, sądy, policja),a także do doświadczeń z etyki lekarskiej ni odpowiedzialności zawodowej, karnej i cywilnej lekarzy.
W chwili rozpoczęcia działalności w zakładzie zatrudnionych było 4, a pod koniec 1995 r. 45 pracowników. Dwunastu spośród nich uzyskało st. dra, trzech dra hab. med. i dwoje tytuł prof. (Władysław Nasiłowski i Halina Sybirska).
Pracownicy Zakł. Medycyny Sądowej pełnili i pełnią wiele odpowiedzialnych funkcji w instytucjach i organizacjach naukowych na terenie Uczelni i poza nią. Prof. dr hab. Władysław Nasiłowski: dziekan Wydz. Lekarskiego w Katowicach (1980-1982), przedstawiciel Rady Wydz. w Senacie ŚAM (od 1989 r.), przedstawiciel ŚAM w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego (1989-1993), przewodn. Oddz. Śl. Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (od 1983 r.), specj. regionalny medycyny sądowej w Krajowym Zespole Specjalistycznym (1977-1991), czł. Komitetu Społecznych Aspektów Medycyny PAN (1990-1993), przewodn. Krajowego Zespołu Specjalistycznego ds. Medycyny Sądowej(1991-1994), przewodn. Okr. Sądu Lekarskiego Okr. Izby Lekarskiej w Katowicach (1990-1993), przewodn. Naczelnego Sądu Lekarskiego Naczelnej Izby Lekarskiej (od 1994 r.), czł. honorowy Czechosłowackiego Tow. Medycyny Sądowej (od 1987), czł. korespondent Niemieckiego Tow. Medycyny (od 1983 r.). Prof. dr hab. Halina Sybirska: czł. ZG Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (od 1989 r.), skarbnik Oddz. Śl. Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii, czł. Rady Naukowej Inst. Espertyz Sądowych Ministerstwa Sprawiedliwości (1982-1994), czł. Zespołu Ekspertów ZG Pol. Tow. Toksykologicznego (od 1989 r.), czł. Komisji Analiz Toksykologicznych PAN (od 1991), czł. Uczelnianej Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów (od 1989 r.).
Dr n. med. Jerzy Szczepański: sekretarz Oddz. Śl. Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (1982-1994), sekretarz Krajowego Zespołu Specjalistów ds. Medycyny Sądowej (1991-1994). Dr n. przyr. Zofia Olszowy: czł. zarz. Oddz. Śl.Pol. Tow. Toksykologicznego (od 1988 r.), czł. Uczelnianej Komisji Bioetycznej Badań na Zwierzętach (od 1994 r.). Dr n. praw. Marek Legień: przedstawiciel adiunktów w Senacie ŚAM (od 1994-1996), przedstawiciel adiunktów w Radzie Wydz. Lekarskiego w Katowicach (od 1992-1996), czł. Uczelnianej Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów (od 1992 r.), czł. Europejskiego Tow. Grafologicznego(od 1977 r.). Dr n. przyr. Ewa Słotwińska-Palugniok: przedstawiciel adiunktów w Radzie Wydz. Lekarskiego w Katowicach (od 1994 r.). Mgr Jolanta Grzesik: przedstawiciel asystentów w Radzie Wydz. Lekarskiego w Katowicach (od 1994-1996). Danuta Kalinowska: przedstawiciel pracowników inżynieryjno-technicznych w Radzie Wydz. Lekarskiego w Katowicach(od 1994-1996). Janina Utecht: przedstawiciel pracowników inżynieryjno-technicznych w Radzie Wydz. Lekarskiego w Katowicach (od 1994-1996).
Sześciu pracowników zakładu odbyło staż lub było stypendystami ośrodków naukowych za granicą: prof. dr hab. Władysław Nasiłowski: Inst. Medycyny Sądowej Uniw. w Wiedniu - stypendium (1960 - 4 miesiące), Inst. Medycyny Sądowej Uniw. w Akwizgranie - staż (1972 - 6 tygodni), Inst. Medycyny Sądowej Uniw. w Tybindze - wykłady zlecone (1980 r.); prof. dr hab. Halina Sybirska: Kat. Medycyny Sądowej Uniw. w Pradze - stypendium (1964 - 3 miesiące); dr n. med. Jerzy Szczepański: Inst. Medycyny Sądowej Uniw. w Halle - staż (1978 - 2 tygodnie); dr n. przyr. Zofia Olszowy: Zakł. Perkin Elmer, Wiedeń - staż szkoleniowy (1990 - tydzień, 1993 - tydzień); dr n. przyr. Ewa Raczek: Inst. Medycyny Prawnej, Monastyr - staż (1992 - 2 tygodnie); dr n. praw. Marek Legień: Uniw. Zurych - staż (1985 r.), Uniw. Bielefeld - stypendium (1986 r.).
Przedmiotem działalności naukowo-badawczej Kat. Medycyny Sądowej są następujące grupy zagadnień:
a) Klasyczna medycyna sądowa (traumatologia sądowo-lekarska zabójstw; ujemne wyniki sekcji zwłok; śmierć nagła; zespół SIDS u dzieci; histopatologia sądowo-lekarska w medycynie sądowej; rażenie prądem elektrycznym; postrzały).
b) Alkohologia sądowo-lekarska (badania doświadczalne nad eliminacją i metabolizmem alkoholu etylowego; badania nad interakcją alkoholu i leków, zatrucia zamiennikami alkoholu etylowego; badania doświadczalne nad metabolizmem glikolu etylenowego, glikolu propylenowego i alkoholu izopropylowego).
c) Toksykologia sądowo-lekarska (śmiertelne zatrucia lekami; zatrucia tlenkiem węgla w tym epidemiologia; badania i opracowanie metodyki wykrywania leków i innych trucizn w materiale biologicznym: chromatografia na bibule jonitowanej, cienkowarstwowa, gazowa, HPLC, metodyka immuno-fluorescencyjno-polaryzacyjna).
d) Wypadkowość drogowa (traumatologia; sądowo-lekarska rekonstrukcja wypadków drogowych; wpływ leków, tlenku węgla na kierowców).
e) Narkomania (epidemiologia; wykrywanie; oznaczanie narkotyków w materiale biologicznym; badania nad wykrywaniem substytutów narkotyków).
f) Tematy ogólne dot. historii i rozwoju medycyny sądowej i opiniowania sądowo-lekarskiego (rola biegłego sądowego; odpowiedzialność lekarza; błąd lekarski; ryzyko lecznicze (we współpracy z innymi ośrodkami); etyka lekarska i jej nauczanie; znaczenie medycyny sądowej w rozwoju nauk prawnych.
g) Serologia (opracowanie metod ilościowych oznaczania izoenzymów krwinek czerwonych (badanie genu niemego); oznaczanie izoenzymów w plamach; oznaczanie DNA; badania populacyjne).
h) Tematy inne (np. znaczenie rozpoznania grafologicznego w medycynie sądowej).
Na dorobek naukowy publikowany katedry składa się 268 artykułów zamieszczonychw czasopismach naukowych polskich i zagranicznych, 2 podręczniki, 3 monografie, 3 rozdziały w podręcznikach oraz 264 referaty wygłoszone na zjazdach, sympozjach i konferencjach naukowych. Do ciekawych pozycji książkowych zaliczyć można: Jaegermann K., Nasiłowski W.: Wypadkowość drogowa. Przyczyny biologiczne, medycyna prawna, rekonstrukcja. Warszawa: PZWL 1975; Jakliński A., Nasiłowski W., Markiewicz J.: Zarys sądowo-lekarskiej toksykologii alkoholu etylowego. Warszawa: PZWL 1978; Raszeja S., Nasiłowski W., Markiewicz J.: Medycyna sądowa. Podręcznik dla studentów. Warszawa: PZWL 1990 i 1993.
W Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej wypracowano lub wdrożono następujące metody naukowo-badawcze: opracowanie zasad postępowania diagnostycznego przy ujemnych wynikach sekcji zwłok; doświadczalne ustalanie zakresu zmienności współczynników przemiany alkoholu etylowego w organizmie ludzi i zwierząt; wpływ hydrokortyzonu i kwasu ascorbinowego na przemianę alkoholu etylowego - oznaczenie wskaźników późnej alkoholemii (kwas pirogronowy, kwas mlekowy, aldehyd octowy); nowe metody oznaczania alkoholu etylowego, glikolu etylenowego i propylenowego chromatografią gazową; zastosowanie chromatografii na bibule jonitowanej; zapobieganie śmiertelnym zatruciom małych dzieci lekami: uzyskanie zmiany w produkcji leku amidochin; opracowanie postępowania toksykologicznego w zatruciach narkotykami produkcji domowej (makiwara, kompot); histochemiczne ustalanie śladów prochu w ranach postrzałowych; opis nieznanego zjawiska pośmiertnego - termicznej miniaturyzacji narządów; zastosowanie próby neotetrazolinowej w diagnozie sekcyjnej wczesnej martwicy mięśnia sercowego; toksykologiczne badania epidemiologiczne - wpływ leków na reakcje kierowców w ruchu drogowym.
Zakł. Medycyny Sądowej był organizatorem: I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej (Opiniowanie nietrzeźwości po wypadkach drogowych), Katowice 1972; II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej (Wypadkowość drogowa, alkoholizm oraz inne przyczyny biologiczne), Katowice 1977; III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej (Diagnostyka sądowo-lekarska. Interakcja alkoholu i leków), Wisła 1979; VII Ogólnopolskiego Zjazdu Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii, Katowice 1984; II Konferencji Toksykologów Sądowych, Katowice 1986; Ogólnopolskiej Sesji Naukowej, poświęconej pamięci prof. Tadeusza Pragłowskiego, Katowice 1991; Konferencji Serologów Sądowo-Lekarskich, Katowice 1992 r.
Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej współpracuje z Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej w Bratysławie (wspólne badania nad toksykologią alkoholu etylowego, wymiana doświadczeń, tłumaczenie prac, szkolenie), Inst. Medycyny Sądowej Uniw. w Tybindze (wymiana wykładowców, wspólne sympozja naukowe na temat medycyny sądowej i toksykologii, tłumaczenie prac), Kat. Kryminalistyki, Uniw. Bielefeld (udział w redakcji bibliografii grafologicznej).
Katedra Medycyny Sądowej kształci: studentów medycyny VI r. obu Wydz. Lekarskich w zakresie medycyny sądowej, etyki i deontologii lekarskiej (wykłady, ćwiczenia, seminaria); studentów V r. stomatologii w zakresie medycyny sądowej, etyki i deontologii lekarskiej (wykłady); studentów III r. Wydz. Lekarskich i Farmaceutycznego: wybrane zagadnienia z zakresu medycyny katastrof, etyki lekarskiej i odpowiedzialności. Prowadzi też zlecone wykłady i seminaria w Kolegium Medycyny Rodziny, dla studentów V r. Wydz. Prawa Uniw. Śl. z medycyny sądowej, dla uczestników studium doktoranckiego z etyki lekarskiej. Katedra jest również organizatorem kursów (np. w 1976 r. odbył się ogólnopolski kurs specjalizacyjny z medycyny sądowej), stałego stażu specjalizacyjnego z medycyny sądowej dla woj. katowickiego, bielskiego i częstochowskiego oraz systematycznych szkoleń uzupełniających dla patomorfologów.
Ponadto katedra przygotowuje do specj. Dotychczas I st. specj. z medycyny sądowej uzyskało szesnaście osób, a II st. - sześć.
W ramach działalności leczniczej Zakł. Medycyny Sądowej przeprowadza wspólnie z klinikami ŚAM badania orzecznicze osób pokrzywdzonych na potrzeby sądów cywilnych, karnych, sądów pracy i prokuratur oraz badania orzecznicze aktowe błędów lekarskich w zakresie odpowiedzialności zawodowej; prowadzi działalność diagnostyczną w zakresie toksykologii; bierze udział w pracy komisji śmierci mózgowej; współpracuje z ośrodkami transplantacyjnymi; przeprowadza badania kontrolno-diagnostyczne materiału biologicznego przy zatruciach alkoholem, glikolem, innymi zamiennikami alkoholu, narkotykami, lekami psychotropowymi i innymi, a także badania diagnostyczne wspólnie z ośrodkami leczenia narkomanów.
W celu zwiększenia efektywności pracy naukowo-badawczej zakład skomputeryzowano, wprowadzono metody automatycznych pomiarów w chromatografii gazowej (rotomat w metodzie head space) i w metodzie TDx, zastosowano kamerę telewizyjną do przeglądu preparatów histopatologicznych. Demonstruje się też odmiany topograficznej techniki sekcyjnej.
Poszerzeniu działalności usługowej zakładu służyły następujące przedsięwzięcia: opracowanie oferty nowych badań identyfikacyjnych dla wymiaru sprawiedliwości w zakresie toksykologii, alkoholu, narkotyków i środków odurzających, w tym także leków, których używanie jest zakazane w ruchu drogowym; utworzenie samodzielnej Pracowni Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej przy Wydz. Lekarskim w Zabrzu; wprowadzenie nowych badań identyfikacyjnych do badań serologicznych i dowodów rzeczowych.
Aby pozyskać środki pozabudżetowe na potrzeby zakładu, uruchomiono Pracownię DNA do badań identyfikacyjnych sądowych i kryminalistycznych; rozszerzono diagnostykę orzeczniczą dot. osób pokrzywdzonych i poszkodowanych oraz badania toksykologiczne wykorzystywane w diagnostyce narkomanii.
Przeprowadza się też kontrole kierowców, które mają na celu badanie wpływu działania środków odurzających na ich reakcje."
...dalsza historia KMS zostanie opisana wkrótce...
Poniżej mogą się Państwo zapoznać z biogramami ważnyh postaci w historii naszej KMS:
PRAGŁOWSKI Tadeusz Józef
Ur. 21 XI 1903 we Lwowie w rodzinie Władysława, urzędnika kolejowego, i Barbary z d. Moskwy. Szkołę powszechną ukończył w 1913 r. w Lubaczowie. Do gimnazjum uczęszczał w Strzyżowie n. Wisłoką, gdzie zdał maturę w 1922 r., a następnie podjął studia na Wydz. Lekarskim UJ uzyskując w 1927 r. absolutorium. W l. 1929-1937 pracował w Zakładzie Anatomii Patologicznej UJ na stanowisku asystenta pod kier. prof. dra Stanisława Ciechanowskiego.
Dyplom lekarza uzyskał w 1934 r., a doktorat w 1937 r., na podstawie dysertacji "Kieszonki wsierdziowe".
Dn. 1 IX 1937 przeszedł na stanowisko st. asystenta do Zakładu Medycyny Sądowej UJ kierowanego przez prof. Jana Olbrychta. W 1939 r. został wpisany na listę biegłych z zakresu medycyny sądowej przy Sądzie Okr. w Krakowie. W czasie II wojny światowej, mimo bardzo trudnych warunków, pracował w polskim dziale usługowym Zakładu Medycyny Sądowej UJ. Po aresztowaniu prof. Olbrychta w 1942 r. przez krótki czas prowadził ten dział samodzielnie. Praca ta miała częściowo charakter konspiracyjny. W kwietniu 1943 na wniosek Rady Głównej Opiekuńczej i PCK brał udział w pierwszej ekspertyzie sądowo-lekarskiej przy badaniu grobów katyńskich. W l. 1942-1944 podlegał mu również Zakład Anatomii Patologicznej UJ i był konsultantem w zakresie histopatologii w Szpitalu św. Łazarza w Krakowie.
W maju 1945 przeniósł się z rodziną do Katowic. W czerwcu 1945 został zaprzysiężonym biegłym Sądu Woj. z zakresu medycyny sądowej, a od lipca pełnił funkcję prosektora Szpitala Miejskiego nr 1. Działalność organizacyjna i szkoleniowa P. z zakresu medycyny sądowej i anatomii patologicznej zyskała uznanie na Śląsku. Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich powierzyła P. ekspertyzy przy badaniu grobów masowych w Łambinowicach, Jaśkowicach i Panewnikach. Przyczynił się bezpośrednio do rozwikłania wielu trudnych problemów z zakresu medycyny sądowej. Zorganizował i prowadził pracownię diagnostyki histopatologicznej dla potrzeb szpitali woj. katowickiego i częściowo opolskiego. W tym okresie wykonał samodzielnie około 1500 badań sekcyjnych zwłok i około 40 tysięcy badań histopatologicznych.
Dn. 1 IX 1952 minister zdrowia powierzył P. zorganizowanie i kierownictwo Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej ŚAM w Zabrzu. W 1954 r. został z-cą prof., a w 1961 st. wykładowcą. Lata 1952-1974 były dla P. okresem aktywnej pracy naukowej i dydaktycznej oraz kompletowania zespołu współpracowników zajmujących się medycyną sądową.
W 1961 r. habilitował się na podstawie rozprawy "Zmiany histopatologiczne poszczególnych narządów w rażeniach prądem elektrycznym". Na wniosek Rady Wydz. Lekarskiego ŚAM w 1962 r. otrzymał stanowisko doc. Od 1968 r. sprawował nadzór specjalistyczny z dziedziny medycyny sądowej na Śląsku, starając się poprawić warunki prosektoryjne.
Brał czynny udział w życiu uczelni, był długoletnim przewodn. komisji dyscyplinarnych dla pracowników naukowych i studentów. Prowadził szeroką działalność dydaktyczną z medycyny sądowej. Skupił wokół siebie grupę uczniów, z których wielu uzyskało doktoraty, a trzech się habilitowało (Władysław Nasiłowski, Halina Sybirska, Adam Misiewicz). W 1968 r. Rada Wydz. Lekarskiego wystąpiła o nadanie P. tytułu prof. nadzw. Wniosek ten, zapewne ze względów politycznych (udział w Komisji Katyńskiej) nie dotarł do CKK i nie został rozpatrzony.
P. był autorem 9 samodzielnych i współautorem 12 artykułów. Ogłosił prace na temat szkodliwości popromiennych i elektropatologii (dwa rozdziały w podręczniku B. Popielskiego i J. Kobieli "Medycyna sądowa", 1972), dotyczące histopatologii sądowo-lekarskiej, problematyki zatruć lekami, toksykologii alkoholu oraz oceny czasu śmierci. Zajmował się również historią medycyny widzianą oczyma specjalisty medycyny sądowej (np. opracowanie dotyczące przyczyny śmierci króla Stefana Batorego).
W 1967 r. był współzałożycielem katowickiego oddz. Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii, przez wiele lat przewodn., a później czł. honorowym. Otrzymał członkostwo Académie Internationale de Médecine Légale et de Médecine Sociale (1973) oraz wielu innych tow., m.in.: Pol. Tow. Lekarskiego, Pol. Tow. Onkologicznego, Pol. Tow. Anatomopatologów, Tow. Lekarskiego Fizjologów.
Odznaczony m.in.: Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim OOP, Odznaką "Za wzorową pracę w służbie zdrowia". Pośmiertnie odznaczony Wawrzynem Lekarskim, przyznawanym przez Śl. Izbę Lekarską (2016).
Żonaty od 1937 r. z Danutą Dziadyk, miał dwie córki: Annę (lekarz), i Zofię.
Z dn. 1 X 1974 przeszedł na emeryturę, pracował jednak nadal jako konsultant i kier. Pracowni Histopatologicznej.
Żywo interesował się postępami medycyny sądowej, pomagał w trudniejszych ekspertyzach sądowo-lekarskich, dzieląc się bogatym doświadczeniem. W całej działalności cechowała P. postawa życzliwego koleżeństwa, niezwykła pracowitość i skromność, a przy tym wyjątkowa cierpliwość w dochodzeniu prawdy naukowej. Często powtarzaną przez P. dewizą było "Amicus Plato sed magis amica veritas".
W życiu prywatnym był turystą kochającym Tatry.
Zmarł 24 I 1983 w Katowicach, pochowany na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza.
NASIŁOWSKI Władysław Wojciech
Ur. 8 IV 1925 w Sosnowcu, w rodzinie Antoniego, lekarza, i Marii z d. Grzeszak. W Sosnowcu uczęszczał do szkoły powszechnej i do Gimnazjum im. S. Staszica. Do wybuchu II wojny światowej ukończył dwie klasy gimnazjalne. W czasie okupacji, po rocznej przerwie, kontynuował naukę w zakresie szkoły średniej na kompletach tajnego nauczania.
W 1943 r. zaangażował się w działalność grupy dywersyjnej AK.
W marcu 1945, po krótkim kursie uzupełniającym zdał egzamin maturalny w Gimnazjum i Liceum im. S. Staszica w Sosnowcu, a w kwietniu t.r. rozpoczął studia na Wydz. Lekarskim Uniw. Pozn. Dyplom lekarza otrzymał 5 IV 1950 w AM w Poznaniu.
1 V 1949 podjął pracę w Kat. i Zakł. Anatomii Patologicznej ŚAM w Rokitnicy, pod kier. prof. Witolda Niepołomskiego.
Dnia 28 III 1952 uzyskał st. dra med. na podstawie dysertacji "Nieswoiste zapalenie płuc z komórkami olbrzymimi". T.r. uzyskał specj. I st. z anatomii patologicznej.
1 II 1953 uzyskał stanowisko adiunkta w Zakł. Medycyny Sądowej ŚAM, kierowanym przez doc. Tadeusza Pragłowskiego. W 1954 r. uzyskał I st., a w 1958 r. II st. specj. z zakresu medycyny sądowej.
Na przełomie roku 1959/1960 przebywał cztery miesięce na stypendium naukowym w Inst. Med. Sądowej w Wiedniu.
1 XII 1965 na podstawie oceny ogólnego dorobku naukowego i przedłożonej rozprawy habilitacyjnej "Badania nad współczynnikami rozmieszczenia i spalania alkoholu u ludzi" uzyskał st. dra hab.
1 VIII 1967 mianowany został doc. etatowym, a w 1975 r. kier. w Kat. i Zakł. Med. Sądowej ŚAM. Równolegle z pracą w ŚAM w l. 1953-1985 kierował Poradnią Przeciwalkoholową w Zabrzu, którą zorganizował od podstaw. W 1972 r. był stypendystą w Inst. Med. Sądowej w Akwizgranie, w l. 1980-1985 przebywał kilkakrotnie z wykładami i seminariami w Inst. Med. Sądowej Uniw. w Tybindze.
W 1974 r. Rada Wydz. Lekarskiego ŚAM podjęła uchwałę o nadaniu N. tytułu prof. nadzw. Rada Państwa podjęła taką uchwałę dopiero 1 IV 1977. W 1990 r. uzyskał tytuł prof. zw.
W 1991 r. uzyskał stanowisko prof. zw.
Działalność naukowo-badawcza N. koncentrowała się na: zatruciach przemysłowych, toksykologii alkoholu etylowego, diagnostyce urazów mózgowo-czaszkowych, ocenie sądowo-lekarskiej i biochemicznej nietrzeźwości, powstawaniu tzw. alkoholu fizjologicznego, wypadkowości drogowej, ciężkich i śmiertelnych zatruciach lekami. Do najważniejszych osiągnięć naukowych N. należy zaliczyć: opracowanie doświadczalne współczynników przemiany alkoholu etylowego w organiźmie, potwierdzenie hipotezy o anaksemicznym działaniu alkoholu etylowego, opracowanie niektórych wskaźników biochemicznych nietrzeźwości, uzyskanie nowych informacji przyczyniających się do wyjaśnienia podstaw biochemicznych niewydolności psychosomatycznej w ostrych i przewlekłych zatruciach etanolem, ocena śmiertelności ostrych zatruć zawodowych oraz zatruć lekami u małych dzieci, opracowanie propozycji zmian niektórych leków dla ochrony dzieci przed przypadkowymi zatruciami, usystematyzowanie wartości badań toksykologicznych w różnicowaniu zatruć śmiertelnych: wypadkowych, samobójczych i zbrodniczych, przedstawienie propozycji usystematyzowania postępowania diagnostycznego w tzw. ujemnych sekcjach zwłok i rozszerzenie postępowania sądowo-lekarskiego w przypadkach fragmentacji zwłok. Badania nad przemianą alkoholu i wskaźnikami tej przemiany stały się podstawą do opracowania wytycznych orzecznictwa sądowego w kraju oraz przyczyniły się do wyjaśnienia biochemicznych podstaw niewydolności psychosomatycznej w okresie późnej alkoholemii i po spożyciu alkoholu.
N.był autorem 116 artykułów w tym 15 opublikowanych w czasopismach zagranicznych oraz monografii "Badania nad współczynnikami rozmieszczenia i spalania alkoholu u ludzi" (1965), współautorem książek "Wypadkowość drogowa" (z K. Jaegermannem, 1975), "Zarys sądowo-lekarskiej toksykologii alkoholu etylowego" (z A. Jaklińskim i J. Markiewiczem, 1978) oraz "Medycyna sądowa" (z S. Raszeją i J. Markiewiczem, 1990 i 1993), autorem 2 rozdziałów w "Medycynie sądowej" pod red. B. Popielskiego, J. Kobieli (1972).
Byłstałym recenzentem pozycji z zakresu medycyny sądowej wydawanych przez PZWL oraz czł. kol. red. "Arch. Med. Sąd." (1974).
Wielokrotnie reprezentował naukę polską na krajowych i międzynarodowych konferencjach, sympozjach i zjazdach m.in. w: Berlinie, Dreźnie, Erlangen, Halle, Lipsku, Magdeburgu, Hamburgu, Tybindze, Kolonii, Bratysławie, Ołomuńcu, Wiedniu. Był współorganizatorem kilku ogólnopolskich konferencji na temat toksykologii alkoholu, badań nad trzeźwością i wypadkami drogowymi.
Brał udział w pracach wielu towarzystw naukowych zarówno krajowych, jak i zagranicznych, jest m.in. czł. Pol. Tow. Lekarskiego (w l. 1964-1967 przewodn. koła PTL w Zabrzu, czł. zarz. oddz. PTL w Katowicach), Pol. Tow. Med. Sądowej i Kryminalnej (czł. ZG od 1983 r. przewodn. oddz. katowickiego), Kom. Urazowości PAN i Kom. Społecznego Aspektu Medycznego PAN, Międzynarodowego Komitetu ds. Alkoholu, Leków i Bezpieczeństwa Drogowego (International Comitee on Alkohol, Drugs and Traffic Safety od 1970), korespondentem Tow. Med. Sądowej Niemiec (Geselschaft für Rechtsmedizin) oraz czł. honorowym Czechosłowackiego Tow. Med. Sądowej (od 1987 r.).
Na dorobek dydaktyczno-wychowawczy N. składają się: ćwiczenia, seminaria, wykłady z medycyny sądowej, etyki lekarskiej prowadzone od 1949 r. dla studentów Wydz. Lekarskiego, Oddz. Stomatologii, studentów Wydz. Prawa Uniw. Śl., wykłady i seminaria w Inst. Med. Sądowej w Tybindze.
N. brał udział w kształceniu podyplomowym, prowadził szkolenie prokuratorów i sędziów z zakresu postępów w medycynie sądowej, wyników badań sądowo-lekarskich wypadków drogowych, toksykologii sądowo-lekarskiej. Był promotorem trzech przewodów doktorskich i opiekunem jednego przewodu habilitacjnego. Recenzował 25 dysertacji doktorskich, 9 rozpraw habilitacjnych, ośmiokrotnie oceniał całokształt dorobku naukowego do tytułu naukowego prof. Przewodn. Zespołu Szkolenia Pedagogicznego nowo przyjętych pracowników ŚAM.
Był dziekanem Wydz. Lekarskiego w Katowicach (1980-1982), przewodn. Komisji Statutowej ŚAM (1982-1984), reprezentował ŚAM w Radzie Głównej Wyższych Szkół Medycznych (1981-1985), czł. Komisji ds. Dokonywania Badań na Ludziach przy ŚAM.
Był czł. Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego (1981-1985), Sekcji Med. Rady Głównej (od 1993 r.), przewodn. Naczelnego Sądu Lekarskiego, Naczelnej Izby Lekarskiej (od 1993 r.), czł. Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego, specj. woj. w dziedzinie medycyny sądowej w woj. katowickim (od 1977 r.), przewodn. Krajowego Zespołu Specjalistycznego ds. medycyny sądowej (1991-1994), przewodn. Rady Zakł. ZZPSZ (1949-1980), czł. NSZZ "Solidarność" (od 1980 r.), czł. ZBoWiD (1967-1984), czł. Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Odznaczony m.in.: Krzyżem Walecznych, Krzyżem Oficerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Edukacji Narodowej, Odznaką "Za wzorową pracę w służbie zdrowia", Wawrzynem Lekarskim. Laureat zespołowej nagrody MZiOS (1967 r.) oraz wielokrotnie nagród rektora ŚAM (naukowych i dydaktycznych). W 2013 r. przyznano Mu Złote Pióro - wyróżnienie dla lekarzy publikujących na łamach miesięcznika "Pro medico". W 2016 r. został uhonorowany odznaką "Adwokatura Zasłużonym". W 2017 r. uhonorowany wyróżnieniem Zasłużony Nauczyciel Lekarzy. W 2019 r. uhonorowany nagrodą "Lux ex Silesia".
Żonaty od 1948 r. z Emilią Wocko, po orzeczeniu nieważności drugi raz z Zofią Leszczyńską od 1960 r., z którą ma córkę Marię Katarzynę.
Przeszedł na emeryturę 30 IX 1995.
Tytułem doktora honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego został uhonorowany 4 X 2011 podczas Centralnej Inauguracji Uczelni Medycznych, których organizatorem był SUM. Wnioskodawcą nadania tytułu i związanego z tym postępowania był prof. dr hab n. med. Grzegorz Opala.
Mieszkał w Katowicach.
Zmarł 8 VIII 2022; nabożeństwo żałobne odprawiono 12 VIII 2022 w katowickiej Katedrze Chrystusa Króla; pochowany został na cmentarzu parafii św. Tomasza, przy ul. Małobądzkiej w Będzinie.
SYBIRSKA Halina Zofia
Ur. 10 IV 1932 w Zagórzu, pow. będziński, w rodzinie Jana Sybirskiego (technik chemik) i Barbary z d. Pochciał. Szkołę podstawową ukończyła w Zagórzu (1944), Liceum Ogólnokształcące w Dąbrowie Górniczej (1950). W l. 1950-1955 studiowała chemię na UJ. Tytuł i dyplom mgra chemii z wyróżnieniem otrzymała 6 II 1955 na podstawie pracy "Niektóre aminofenole o przewidywalnym działaniu antyalergicznym", napisanej pod kier. prof. Jana Moszewa.
W 1964 r. przebywała na Uniw. Karola w Pradze na stypendium szkoleniowym z zakresu medycyny sądowej.
St. naukowy dra n. chem. uzyskała 18 XI 1966 na Wydz. Chemicznym UAM w Poznaniu, na podstawie dysertacji "Zastosowanie bibuły jonitowanej do ilościowego oznaczania hydrazydu kwasu izonikotynowego oraz produktów jego przemiany w materiale sekcyjnym", wykonanej pod kier. prof. Anzelma Lewandowskiego. Rada Wydz. Lekarskiego ŚAM po przeprowadzonym 15 I 1976 kolokwium habilitacyjnym, na podstawie przedstawionego dorobku naukowego i rozprawy "Zastosowanie bibuły kationitanowej w analizie chemiczno-toksykologicznej śmiertelnych zatruć niektórymi lekami" (recenzenci: prof.. A. Lewandowski, prof. Stefan Raszeja, prof. Jan Markiewicz, doc. Józef Stanosek), nadała S. st. naukowy dra hab. n. med. w zakresie toksykologii sądowo-lekarskiej, który CKK zatwierdziła 26 IV 1976. Tytuł naukowy prof. nadzw. n. med. otrzymała 2 VII 1990.
Po ukończeniu studiów była zatrudniona w Woj. Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach. Od 1958 r. pracuje w Zakł. Medycyny Sądowej ŚAM, początkowo na stanowisku asystenta, następnie st. asystenta (1961), adiunkta (1967) i doc. (1977). W 1990 r. uzyskała stanowisko prof. nadzw., w 1995 r. - stanowisko prof. zw. W l. 1981-1984 pełniła dodatkowo obowiązki kier. Zakł. Toksykologii na Wydz. Farmaceutycznym. W okresie od 1 X 1995 do 1 VII 1996 była p.o. kier. Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej. Od lipca 1996 - kier. Zakł. Toksykologii Sądowo-Lekarskiej Kat. Medycyny Sądowej, od grudnia 1999 kier. Kat. Medycyny Sądowej i Zakł. Toksykologii Sądowo-Lekarskiej.
W pracy naukowej zajmowała się diagnostyką i orzecznictwem toksykologicznych zatruć różnymi substancjami, przede wszystkim alkoholem, tlenkiem węgla, lekami i środkami narkotycznymi.
Jest autorką rozdziału Elementy toksykologii w podręczniku Farmakologia (Katowice 1998), 120 artykułów zamieszczonych w czasopismach krajowych i zagranicznych oraz 165 komunikatów zjazdowych. Do najważniejszych w swym dorobku zalicza: E. Czarski, W. Nasiłowski, H. Sybirska, "Unleitende Untersuchungen über die Entstehung der CO-Hämoglobinämie bei Kraftwagenführern", "Z. Arztl. Forbild." 1964, 58, 15, 841-844; H. Sybirska, W. Nasiłowski, "Kształtowanie się wartości redukujących i swoistych alkoholowych we krwi gnijącej badanej różnymi metodami", [W:] "Zagadnienia alkoholizmu", 1968, 65-75; W. Nasiłowski, H. Sybirska, Z. Mazak-Łucyk, Z. Olszowy, "Badania nad obecnością leków u kierowców kontrolowanych w ruchu drogowym", "Pol. Tyg. Lek." 1975, 30, 46, 1935-1937; H. Sybirska, J. Szczepański, J. Kulikowska, "Substancje odurzające we krwi uczestników ruchu drogowego - doświadczenia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej ŚAM w Katowicach", "Z Zagadnień Nauk Sądowych" 1999, 39, 65-70; T. Grabowska, H. Sybirska, "Badania nad poziomem cyjanowodoru we krwi osób zmarłych w pożarach", "Arch. Med. Sąd." 2000, 50, 1, 39-47.
Wielokrotnie uczestniczyła w zjazdach i konferencjach krajowych i zagranicznych, m.in.: Polsko-Słowackich Sympozjach Medycyny Sądowej (7 razy), 10. Polsko-Niemiecko-Węgierskim Sympozjum "Tło biologiczne w analizie chemiczno-toksykologicznej" (Harbutowice, 1991), Sympozjach Naukowo-Szkoleniowych Sekcji Toksykologii Klinicznej Pol. Tow. Medycyny Pracy w Łodzi (3), Zjazdach Pol. Tow. Toksykologicznego (7), Konferencjach Toksykologów Sądowych (18), Zjazdach Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (11 razy), Sympozjach Nauk Sądowych "Ślady Kryminalistyczne" (2 w Krakowie), Szczecińskich Sympozjach Naukowych (8). Przewodniczyła sesjom naukowym na: 35. Konferencji Sądowo-Lekarskiej (Bratysława 1991), Zjazdach Pol. Tow. Toksykologicznego (Jastrzębia Góra 1990, Kraków 1993), 9. Zjeździe Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (Bydgoszcz 1992), Konferencjach Toksykologów Sądowych (Gdańsk 1990, Szczecin 1991, Poznań 1992 i Kraków 1993).
Prowadziła wykłady i ćwiczenia z medycyny sądowej i etyki lekarskiej z elementami deontologii ze studentami VI r. medycyny, a do 1999 r. - wykłady z medycyny katastrof dla studentów wydziałów lekarskich w Katowicach i Zabrzu oraz Wydz. Farmaceutycznego w Sosnowcu. Oceniała dorobek naukowy na tytuł prof. oraz na stanowisko doc.; promotor 7 dysertacji doktorskich, recenzent - 10.
Czł. Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (od 1960; skarbnik Oddz. Katowickiego od 1965; czł. ZG 1989-2002), Pol. Tow. Toksykologicznego (od 1978; czł. zespołu ekspertów przy ZG z zakresu toksykologii sądowo-lekarskiej od 1988). Od 1993 r. czł. Komisji Analizy Toksykologicznej Komitetu Chemii Analitycznej PAN. W l. 1986-1990 była czł., a w l. 1996-2000 wiceprzewodn. Rady Naukowej Inst. Ekspertyz Sądowych przy Ministerstwie Sprawiedliwości.
Uhonorowana: Krzyżami Oficerskim i Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką "Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego", nagrodą naukową II st. MZiOS za osiągnięcia w zakresie toksykologii leków, indywidualną nagrodą Ministerstwa Sprawiedliwości im. J. Sehna za cykl prac z zakresu toksykologii zatruć lekami oraz nagrodami II i III st. Rektora ŚAM za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej.
Zainteresowania: turystyka, historia, archeologia.
Z dn. 30 IX 2002 przeszła na emeryturę.
Zmarła 9 XII 2011.
OLSZOWY Zofia
Ur. 16 IX 1935 w Czeladzi, w rodzinie Stanisława Skrobota i Władysławy z d. Kuśnierz. W 1943 r. po aresztowaniu przez Niemców, matkę wywieziono do obozu koncentracyjnego Auschwitz, ojca do Gross-Rosen, O. wraz z dwiema młodszymi siostrami do obozu przejściowego w Pogrzebieniu. Do 1945 r. przebywała w obozach koncentracyjnych na terenach Polski, Czech, Niemiec (Beneschau, Oderberg, Mysłowice, Potulice i in.). Szkołę podstawową ukończyła w 1950 r. w Czeladzi, w l. 1950-1954 uczęszczała do II Liceum Ogólnokształcącego w Gliwicach, następnie podjęła naukę w Państw. Szkole Laborantów Medycznych (1954-1956). Studia na Wydz. Biologii i Nauk o Ziemi Uniw. Łódz. ukończyła w 1976 r.
Na podstawie pracy "Kształtowanie się poziomu glukozy i alkoholu we krwi w przebiegu alkoholemii po spożyciu alkoholu na czczo i po posiłku", przygotowanej pod kier. doc. Marii Krystyny Lewińskiej, otrzymała tytuł i dyplom mgra biologii z zakresu zoologii.
W 1987 r. uzyskała I st. specj., a w 1991 r. II st. specj. z toksykologii.
St. naukowy dra n. przyr. otrzymała 8 X 1981 w ŚAM na Wydz. Lekarskim w Katowicach, na podstawie dysertacji "Badania niektórych wykładników przemiany węglowodanowej w przebiegu alkoholemii doświadczalnej w aspekcie medyczno-sądowym i toksykologicznym", wykonanej pod kier. prof. Władysława Nasiłowskiego. Przedstawiony 22 I 1998 Radzie Wydz. Lekarskiego w Katowicach ŚAM dorobek naukowy oraz rozprawa "Badania doświadczalne nad przebiegiem zatrucia glikolem etylenowym w aspekcie toksykologicznym i sądowo-lekarskim", której recenzentami byli prof. prof. Tadeusz Bogdanik, Stefan Raszeja, Roman Knapek, Marcin Kamiński, były podstawą kolokwium habilitacyjnego. Uchwałę Rady Wydz. o nadaniu O. st. naukowego dra hab. n. med. CK zatwierdziła 25 V 1998. Dn. 10 X 2005 uzyskała tytuł naukowy prof. n. med.
Pracę zawodową rozpoczęła w 1956 r. w Zakł. Patologii Ogólnej i Doświadczalnej ŚAM w Zabrzu Rokitnicy jako technik analityk. Po roku przeniosła się do Zakł. Medycyny Sądowej, gdzie kontynuowała pracę na tym samym stanowisku. Po ukończeniu studiów (1976) awansowała na stanowisko specj. biologa. W 1979 r. została zatrudniona na etacie nauczyciela akademickiego i otrzymała stanowisko st. asystenta w Zakł. Medycyny Sądowej na Wydz. Lekarskim w Katowicach, następnie adiunkta (1982) i prof. nadzw. ŚAM (2000).
Od 1999 r. pełniła funkcję kuratora Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej na Wydz. Lekarskim w Zabrzu. W listopadzie 2002 została powołana na kier. Kat. Medycyny Sądowej i Zakł. Toksykologii Sądowo-Lekarskiej. Od 1 X 2005 do 30 VI 2007 reprezentowała Kat. Medycyny Sądowej oraz Zakł. Toksykologii Sądowo-Lekarskiej. Od 1994 r. była czł. Uczelnianej Komisji Etyki ds. Doświadczeń na Zwierzętach, od 2002 r. czł. Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów.
Przedmiotem działalności naukowo-badawczej O. były zagadnienia związane z diagnostyką i orzecznictwem zatruć różnymi substancjami, zwłaszcza alkoholem etylowym i jego zamiennikami: glikolem etylenowym, metanolem, alkoholem izopropylowym i rozpuszczalnikami organicznymi. Opracowała i wprowadziła do praktyki metodę wyosobniania glikolu etylowego i jego metabolitów z materiału biologicznego, identyfikację i ocenę ilościową w przypadkach zatruć. W podejmowanych tematach preferowała metody chromatograficzne, zwłaszcza chromatografię gazową. Uczestniczyła także w koordynowanych przez Inst. Psychoneurologiczny PAN w Warszawie międzyresortowych pracach badawczych dot. zmian biochemicznych w alkoholizmie.
O. brała udział w następujących kongresach naukowych: 8. Symposium Toxikologische Basiswerte (Budapeszt 1987), Jahrestagung der Deutschen Gesellschaft für Rechtsmedizin (Berlin 1988, Monachium 1994, Hanower 1998), 16. Congress of the International Academy of Legal Medicine and Social Medicine (Strasburg 1994), 2. International Conference "Haemorheology and Tissue Oxygenation in Hypertension and Vascular Diseases" (Bari, Włochy 1998), 3. Czech Conference of the Society of Forensic Medicine and Forensic Toxicology (Praga 1998), 10. International Congress on Biorheology and 3. International Conference on Clinical Haemorheology (Pecz, Węgry 1999).
Opublikowała 1 monografię oraz 52 prace w czasopismach polskich i zagranicznych. Większość dot. alkoholu etylowego, glikolu etylowego, leków u uczestników ruchu drogowego oraz zatruć rozpuszczalnikami.
Do najważniejszych prac zalicza: Z. Olszowy, "Badania niektórych wykładników przemiany węglowodanowej w przebiegu alkoholemii doświadczalnej w aspekcie medyczno-sądowym i toksykologicznym", Katowice 1984; Z. Olszowy, "Badania doświadczalne nad przebiegiem zatrucia glikolem etylenowym w aspekcie toksykologicznym i medyczno-sądowym. Cz. 1: Kształtowanie się stężeń glikolu etylenowego i jego metabolitów w doświadczalnym zatruciu ostrym i podostrym", "Arch. Med. Sąd. Krym." 2000, 50, 1-13; "Cz. 2: Wybrane parametry biochemiczne w doświadczalnym zatruciu glikolem etylenowym", "Arch. Med. Sąd. Krym." 2000, 50, 89-101; "Cz. 3: Badania mikroskopowe w ostrym i podostrym zatruciu glikolem etylenowym", "Arch. Med. Sąd. Krym." 2000, 50, 331-342; Z. Olszowy, J. Nowicka, A. Plewka, D. Plewka, G. Nowaczyk, M. Kamiński, "Effects of ethanol and/or ethylene glycol on metabolic enzymes in rats", "Acta Pol. Toxicol." 2001, 9, 15-24.
Prowadziła (od 1986) wykłady i ćwiczenia z toksykologii sądowo-lekarskiej, alkohologii i orzecznictwa toksykologicznego dla studentów VI r. medycyny oraz V r. stomatologii. Promotor 3 prac doktorskich.
Należy do Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (od 1976) i Pol. Tow. Toksykologicznego (od 1979); czł. ZBoWiD (od 1976 r.).
Otrzymała 12 nagród Rektora ŚAM za działalność naukową i dydaktyczną.
Odznaczona: Krzyżem Oświęcimskim, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym i Srebrnym Krzyżami Zasługi, złotą i srebrną odznakami "Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego", oraz odznaką "Za wzorową pracę w służbie zdrowia".
Zamężna od 1956 r. z Wacławem Olszowym, ma córkę Małgorzatę.
Hobby: dobra książka, opera, muzyka poważna (Chopin, Mozart, Bach, Vivaldi, Strauss) oraz wycieczki w Tatry.
Na emeryturę przeszła 30 IX 2005. Mieszka w Gliwicach.
SZCZEPAŃSKI Jerzy Franciszek
Ur. 9 III 1934 w Jaśkowicach Śl. w pow. tyskim, w rodzinie Józefa (pracownik PKP) i Erny z d. Miller. Po ukończeniu w rodzinnej miejscowości szkoły powszechnej, uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Mikołowie. W 1952 r. podjął studia medyczne na Wydz. Lekarskim ŚAM w Zabrzu Rokitnicy. Dyplom lekarza otrzymał 18 I 1959.
W l. 1959-1962 pracował na stanowisku asystenta w Oddz. Ginekologiczno-Położniczym Szpitala Miejskiego w Gliwicach. W 1963 r. został zatrudniony w Kat. Medycyny Sądowej ŚAM. Był specj. I st. (1962) w zakresie położnictwa i ginekologii oraz specj. I st. (1965) i II st. (1973) w zakresie medycyny sądowej.
Dn. 20 XII 1972 Rada Wydz. Lekarskiego ŚAM, po zapoznaniu się z dysertacją "Kształtowanie się poziomu aldehydu octowego we krwi w przebiegu "krzywej alkoholowej"", wykonana pod kier. doc. Tadeusza Pragłowskiego, nadała Sz. st. dra n. med.
W 1973 r. otrzymał stanowisko adiunkta.
W 1978 r. przebywał na szkoleniu w Inst. Medycyny Sądowej w Halle (Niemiecka Republika Demokratyczna).
Współorganizator nowej siedziby Kat. i Zakł. Medycyny Sądowej w Katowicach Ligocie. W l. 1996-1998 był p.o. kier. tej jednostki. Pracował w niepełnym wymiarze godzin jako lekarz ginekolog w Przychodni Obwodowej dla Górników Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego w Sośnicy (1961-1973), PSK 1 w Zabrzu (1974-1999) oraz jako patomorfolog w Szpitalu Miejskim w Gliwicach (1977-1999).
W pracy naukowej zajmował się toksykologią alkoholu, klasyczną medycyną sądową, alkohologią i toksykologią sądowo-lekarską (autor wielu ekspertyz sądowych również z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy). Uczestnik międzyresortowych programów badawczych, dotyczących m.in.: zawartości alkoholu u ofiar i sprawców wypadków drogowych, interakcji alkoholu, leków oraz gazów spalinowych, badań biochemicznych działania alkoholu w okresie ostrego zatrucia i po przebytej alkoholemii, badań aldehydemii poalkoholowej. Autor ok. 60 artykułów i doniesień zjazdowych.
Był sekretarzem Krajowego Zespołu Specjalistycznego ds. medycyny sądowej (1991-1994), specj. regionalnym ds. medycyny sądowej (1995-1998) oraz konsultantem ds. medycyny sądowej na terenie woj. śląskiego (od 1999).
Brał udział w wielu zjazdach i konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych (m.in. Bratysława, Bonn, Düsseldorf, Monachium).
Współorganizator kilku ogólnopolskich konferencji i zjazdów naukowych, m.in. VII Ogólnopolskiego Zjazdu Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (Katowice, 1984) i IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej "Zatrucia, urazy, alkoholizm i narkomania w praktyce lekarskiej" (Bielsko-Biała, 1995).
Prowadził ćwiczenia i seminaria z zakresu medycyny sądowej, orzecznictwa sądowo-lekarskiego i etyki lekarskiej oraz szkolenia specjalizacyjne z zakresu medycyny sądowej.
Czł. Pol. Tow. Lekarskiego oraz Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii (sekretarz Oddz. Katowickiego 1982-1994, skarbnik ZG od 1995, przewodn. Oddz. Katowickiego od 1998). W l. 1990-1994 z-ca Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej OIL w Katowicach.
Uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi oraz odznakami "Za wzorową pracę w służbie zdrowia" i "Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego". Za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktyczno-wychowawczej wielokrotny laureat nagród rektora ŚAM.
Żonaty od 1960 r. z Barbarą Sybirską (lekarz chirurg dziecięcy, dr n. med., pracownik ŚAM). Ojciec Barbary (lekarz chorób wewnętrznych).
Dn. 30 IX 1999 przeszedł na emeryturę. Mieszka w Gliwicach.
SZPECHT Józef
Ur. 16 XII 1927 we Lwowie, syn Jana i Anny z d. Szozda. Naukę w szkole powszechnej rozpoczął w 1934 r., podczas niemieckiej okupacji Lwowa ukończył szkołę powszechną i 2-letnią szkołę handlową.
Od 1942 r. należał do AK działając początkowo jako łącznik, a od 1943 r. jako kolporter prasy podziemnej. W kwietniu 1943 został wysłany do Sokala, gdzie przeprowadził pomyślny wywiad o ruchach wojsk niemieckich. Jako wywiadowca AK działał również na terenie Lwów-Zachód. W maju 1944 w obawie przed aresztowaniem przez gestapo wstąpił do oddz. partyzanckiego "Raszczyca" w okolicach Siemianówki. Brał udział w akcjach przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii, m.in. we wsi Chrustno i Piaski oraz w walkach z oddz. niemieckimi na szosie stryjskiej. W lipcu 1944 oddz. został skierowany w rejon Starego Sioła, gdzie spotkał się z nadciągającymi oddz. Armii Czerwonej, z którymi powrócił do Lwowa. We wrześniu 1944 rozpoczął naukę w szkole radzieckiej, w grudniu przeniósł się do technikum budowlanego.
W sierpniu 1945 repatriował się z rodziną do Polski i osiedlił w Bytomiu. Początkowo pracował fizycznie w kopalni "Centrum". W lipcu 1946 rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych, w 1947 r. zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Wydz. Weterynarii Uniw. Wrocł. Po pierwszym semestrze z powodu poważnej choroby ojca przerwał studia, wrócił do Bytomia i podjął pracę w Centrali Zbytu Drutu, Gwoździ i Czarnych Narzędzi.
We wrześniu 1948 ponownie podjął studia medyczne na Akademii Lekarskiej w Rokitnicy Bytomskiej. Od II r. studiów pracował jako mł. asystent (asystent bez dyplomu) w Zakł. Anatomii Patologicznej w Zabrzu. Po utworzeniu w lutym 1953 Zakł. Medycyny Sądowej był jednym z pierwszych asystentów i brał udział w organizowaniu zakł. oraz prowadzeniu zajęć dydaktycznych. Dyplom lekarski uzyskał 30 XII 1953.
Kontynuował pracę w Zakł. Medycyny Sądowej: od maja 1954 jako asystent, od października 1960 - st. asystent.
W 1958 r. uzyskał I st. specj. z medycyny sądowej.
Poza pracą w ŚAM zorganizował wspólnie z Mieczysławem Luciakiem prosektorium w Szpitalu Miejskim w Knurowie i wykonywał tam od 1953 r. sekcje sądowe. Ponadto, od 1955 r. był zatrudniony w Pracowni Anatomopatologicznej Szpitala Zespolonego nr 2 w Bytomiu oraz w Klin. Neurologii PSK 1 w Zabrzu.
Czł. Oddz. Śląskiego Pol. Tow. Anatomopatologów i Pol. Tow. Medycyny Sądowej i Kryminologii.
Biegły sądowy z zakresu medycyny sądowej. Ppor. rezerwy WP.
Żonaty od 1956 r. z Marią Teresą Famulską.
Zmarł nagle 20 XII 1960 w Bytomiu, pochowany tamże na cmentarzu Mater Dolorosa.
MATERIAŁY DOTYCZĄCE HISTORII POLSKIEJ MEDYCYNY SĄDOWEJ I PTMSiK:
Popielski B.: Rys historyczny Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii. Pol. Tyg. Lek. 1966, 21(23), 857-861.
http://ptmsik.pl/pdf/Popielski.pdf
Baran E., Przybylski Z., Dubrzyński A.: 50 lat istnienia Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii. Arch. Med. Sąd. i Krym. 1989, 39(2), 68-79.
http://ptmsik.pl/pdf/Baran.pdf
Baran E.: Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii 1938-2009. Gazeta Lek. 2009, 11(227), 36-37.
http://ptmsik.pl/pdf/2.pdf
Baran E.: Historia związków Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii z Instytutem Ekspertyz Sądowych. w: Kała M. (red.): Postępy w naukach sądowych. Wydawnictwo IES, Kraków 2009, 49-59.
http://ptmsik.pl/pdf/3.pdf
Erazm Baran: Historia Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii 1938-2013. Arch. Med. Sąd. i Krym. 2012, 62(4), 243-314.
http://ptmsik.pl/pdf/4_12.pdf